Νόσος των Καρωτίδων Αρτηριών
Καρωτιδική νόσος (ή νόσος των καρωτίδων) είναι η στένωση ή η απόφραξη των καρωτίδων αρτηριών και συνήθως οφείλεται στην αθηροσκλήρωση (σκλήρυνση των αρτηριών). Οι καρωτίδες αρτηρίες είναι δυο μεγάλα αιμοφόρα αγγεία, ένα σε κάθε πλευρά του λαιμού, που τροφοδοτούν με αίμα (οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά) το πρόσθιο τμήμα του εγκεφάλου.Το τμήμα του εγκεφάλου που αιματώνουν οι καρωτίδες ελέγχει τη σκέψη, την ομιλία, την προσωπικότητα, την αισθητικότητα και την κινητικότητα του σώματος.Η εξέλιξη της καρωτιδικής νόσου μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική στένωση του αυλού ή ρήξη της αθηρωματικής πλάκας και απελευθέρωση θρομβωτικού υλικού που μπορεί να καταλήξει με την ροή του αίματος στις μικρότερες αρτηρίες του εγκεφάλου και να τις αποφράξει.Σαν αποτέλεσμα η μείωση ή η διακοπή της αιματικής ροής, με άλλα λόγια η διακοπή της παροχής οξυγόνου, προς τον εγκέφαλο οδηγεί σε «ασφυξία» και τελικά καταστροφή των εγκεφαλικών κυττάρων.Αυτό ονομάζεται ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, όταν η εγκεφαλική βλάβη είναι μόνιμη, η παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο, όταν η διαταραχή της εγκεφαλικής λειτουργίας είναι προσωρινή.Η νόσος των καρωτίδων σχετίζεται περίπου με το 1/3 των εγκεφαλικών επεισοδίων. Ένα εγκεφαλικό επεισόδιο μπορεί να οφείλεται και σε άλλα αίτια όπως κολπική μαρμαρυγή (αρρυθμία της καρδιάς), αθηροσκλήρωση των μικρών αγγείων του εγκεφάλου ή ενδοκρανιακή αιμορραγία.
Τρόποι αντιμετώπισης:
Η καρωτιδική ενδαρτηρεκτομή. Με χειρουργική τομή στο πλάι του λαιμού, παρασκευάζονται τα καρωτιδικά αγγεία( κοινή, έξω και έσω καρωτίδα), γίνεται διάνοιξη της έσω καρωτίδας και αφαιρείται η αθηρωματική πλάκα που προκαλεί την στένωση και αποτελεί πηγή των εγκεφαλικών επεισοδίων. Συνήθως, η επέμβαση αυτή γίνεται υπό γενική αναισθησία, μπορεί όμως να γίνει και υπό τοπική αναισθησία.
Καρωτιδική αγγειοπλαστική και stenting. Στην περίπτωση αυτή, υπό τοπική αναισθησία και προσπέλαση από την κοινή μηριαία αρτηρία ή το χέρι του ασθενούς, προωθούνται κατάλληλα σύρματα και ενδοαυλικές συσκευές προκειμένου να γίνει διάνοιξη της καρωτιδικής βλάβης με μπαλόνι και stent
Χρόνια Νεφρική Ανεπάρκεια
Αρτηριοφλεβική επικοινωνία – Fistula
Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια είναι η προοδευτική, μη αναστρέψιμη μείωση της νεφρικής λειτουργίας, η οποία προκαλείται από βλάβη του νεφρού ποικίλης αιτιολογίας. Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια ξεκινάει ήπια και μπορεί να φτάσει μέχρι τελικού σταδίου νεφρική ανεπάρκεια, μια διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει από 2 έως 10 χρόνια. Στο τελικό στάδιο της νόσου ο ασθενής χρειάζεται άμεση υποστήριξη της νεφρικής λειτουργίας, με αιμοκάθαρση ή περιτοναϊκή κάθαρση.
Η AΦ (αρτηριοφλεβική) επικοινωνία ήfistula είναι η μέθοδος εκλογής για την αιμοκάθαρση. Για να δημιουργηθεί μια φίστουλα πρέπει να ενωθεί μια αρτηρία και μια φλέβα μαζί μέσω μιας αναστόμωσης. Με αυτή τη παράκαμψη, το αίμα ρέει γρήγορα μέσω της επικοινωνίας (φίστουλα). Αυτό μπορεί να το αισθανθεί κάποιος βάζοντας το δάκτυλο σε μια ώριμη fistula. Οι φίστουλες δημιουργούνται συνήθως στο μη κυρίαρχο χέρι, συνήθως στο αντιβράχιο (κερκιδική αρτηρία με κεφαλική φλέβα) ή πάνω από τον αγκώνα (βραχιόνιος αρτηρία με κεφαλική φλέβα). Μια φίστουλα χρειάζεται ένα χρονικό διάστημα να ωριμάσει (περίπου δύο-τρεις μήνες). Κατά τη διάρκεια της αιμοκάθαρσης δυο βελόνες εισέρχονται στη φίστουλα, μια να τραβήξει αίμα και μια να το επιστρέψει.
Τα πλεονεκτήματα της ΑΦ επικοινωνίας είναι η χαμηλή επίπτωση λοιμώξεων, επειδή δεν περιλαμβάνει ξένα υλικά, επιτρέπει λόγω της κατασκευής της υψηλές ροές (που μεταφράζεται σε πιο δραστική αιμοκάθαρση) και μια χαμηλή συχνότητα θρόμβωσης.
Οι επιπλοκές είναι λίγες, αλλά αν η φίστουλα έχει υψηλή ροή και το αγγειακό δίκτυο που υποστηρίζει το υπόλοιπο χέρι είναι φτωχό, μπορεί να συμβεί το λεγόμενο σύνδρομο της υποκλοπής όπου το αίμα που εισέρχεται στο άκρο τραβιέται προς τη φίστουλα και επιστρέφει στη γενική κυκλοφορία χωρίς να αιματώνει το υπόλοιπο χέρι. Αυτό προκαλεί παγωμένο άκρο, επώδυνες κράμπες και αν είναι σοβαρή, ιστική ισχαιμία. Μια μακροπρόσθεσμη επιπλοκή είναι η εξέλιξη ανευρύσματος, μια διάταση του τοιχώματος της φλέβας που εξασθενεί από την επαναλαμβανόμενη εισαγωγή των βελονών.
Για να μειωθεί ο κίνδυνος ανευρύσματος πρέπει να γίνεται κυκλική εναλλαγή θέσεων της παρακέντησης η χρήση της μεθόδου της “κουμπότρυπας” (σταθερό σημείο). Τα ανεύρυσματα μπορεί να χρειαστούν χειρουργική διόρθωση και μπορεί να βραχύνουν το λειτουργικό χρόνο ζωής της φίστουλας.
Μόσχευμα για αιμοκάθαρση
Τα AV-ΑΦ (arteriovenous-αρτηριοφλεβικά) μοσχεύματα είναι σαν φίστουλες από πολλές απόψεις, εκτός ότι ένα τεχνητό αγγείο ενώνει μία αρτηρία και μία φλέβα. Το μόσχευμα συνήθως είναι συνθετικό υλικό, συχνά πολυτετραφθοριοαιθυλένιο (PTFE), αλλά μερικές φορές χρησιμοποιείται και μία αποστειρωμένη φλέβα ζώου. Το μόσχευμα χρησιμοποιείται όταν τα φυσικά αγγεία του ασθενούς δεν επιτρέπουν μία φίστουλα.
Ωριμάζουν γρηγορότερα από τη φίστουλα και μπορεί να είναι έτοιμα μερικές εβδομάδες μετά το σχηματισμό η ακόμα συντομότερα. Όμως έχουν υψηλό κίνδυνο για στένωση που μπορεί να οδηγήσει σε πήγμα και θρόμβωση. Σαν ξένα σώματα μπορεί να μολυνθούν ευκολότερα. Τέλος μπορεί να τοποθετηθούν σε περισσότερες θέσεις, επειδή έχουν μεγάλο μήκος, όπως στον μηρό ή στον τράχηλο.
Ευρυαγγείες
Με τον όρο Ευρυαγγείες εννοούμε τις διαπλατυσμένες φλέβες του δέρματος στους μηρούς, τις κνήμες ή γύρω από τους αστραγάλους, και σπανιότερα στα πόδια. Οι ευρυαγγείες μπορεί να είναι η πρώτη εκδήλωση αυξημένης φλεβικής πίεσης στα κάτω άκρα. Συνήθως εμφανίζονται σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας ή μεγαλύτερες. Άλλες ονομασίες για τις ευρυαγγείες είναι αραχνοειδείς φλέβες ή σπασμένα αγγεία. Διακρίνονται σε:
- Τηλαγγειεκτασίες, οι οποίες είναι βυσσινί χρώματος ενδοδερμικές φλέβες (εύρους μέχρι 1mm)
- Δικτυωτές φλεβεκτασίες (reticularveins), οι οποίες είναι πρασινο-μπλε χρώματος υποδερμικές φλέβες (εύρους 1-3mm)
Αποτελούν κυρίως αισθητικό πρόβλημα και σπανίως προκαλούν ενοχλήματα, όπως εντοπισμένο πόνο και κάψιμο ή αίσθημα βάρους (μυϊκής κόπωσης) της γάμπας.Η πιο αποτελεσματική μέθοδος αντιμετώπισης των ευρυαγγειών είναι με σκληροθεραπεία.Η σκληροθεραπεία (ή μικροσκληροθεραπεία) για την αντιμετώπιση των ευρυαγγειών είναι η έκχυση ειδικού φάρμακου στις ευρυαγγείες, το οποίο προκαλεί ελεγχόμενη βλάβη στο φλεβικό τοίχωμα με συνέπεια την θρόμβωση και τελικά την απορρόφησή τους.Η σύγχρονη σκληροθεραπεία είναι εξαιρετικά αποτελεσματική και είναι σχεδόν πάντα απαραίτητη σε κάποια φάση κατά τη θεραπεία των ευρυαγγειών. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται σήμερα είναι ανώδυνα στην χορήγηση και χωρίς επιπλοκές. Η χορήγησή τους γίνεται με ειδικές, πολύ λεπτές βελόνες, που δεν προκαλούν πόνο. Μετά την σκληροθεραπεία είναι απαραίτητη η χρήση ελαστικών καλτσών διαβαθμισμένης συμπίεσης για 5 έως 10 ημέρες, ανάλογα με την περίπτωση.