Τα αιματώματα του εγκεφάλου διακρίνονται σε δύο μέγαλες κατηγορίες α)τα αιμτώματα που βρίσκονται μέσα στο εγκεφαλικό παρέγχυμα και β) τα αιματώματα που βρίσκονται έξω από το εγκεφαλικό παρέγχυμα.
Τα εξωπαρεγχυματικά αιματώματα διακρίνονται στα υποσκληρίδια και στα επισκληρίδια. Τα υποσκληρίδια αιματώματα που είναι και η πλειονότητα των περιπτώσεων αφορούν κυρίως α) ασθενείς μετά από κρνιοεεγεφαλική κάκωση και β) ασθενείς άνω των 60 ετών και μπορούν να συμβούν μετά από μικρή κάκωση σε συνδυασμό με την λήψη αντιπηκτικών φαρμάκων που λαμβάνει ο ασθενής για άλλες παθήσεις. Παρατηρούνται μετά από ένα μήνα από την κάκωση και γι’ αυτό ονομάζονται χρόνια υποσκληρίδια αιματώματα. Γι’ αυτό τον λόγο θα πρέπει να διενεργείται αξονική τομογρφία εγκεφάλου όχι άμεσα μετά την κάκωση αλλά όταν υπάρχουν συμπτώματα που επιμένουν ένα μήνα αργότερα.
Το αιμάτωμα ονομάζεται υποσκληρίδιο όταν η συλλογή του αίματος γίνεται εσωτερικά της σκληράς μήνιγγος του εγκεφάλου αλλά εξωτερικά του εγκεφάλου.
Η φυσική πορεία των χρόνιων υποσκληριδίων αιματωμάτων είναι να αυξάνονται σε μέγεθος και να αρχίσουν να έχουν πιεστικά φαινόμενα επί του εγκεφάλου. Η αύξηση του χρόνιου υποσκληρίδιου αιματώματος οφείλεται κυρίως στην προσρόφηση υγρού από το αιμάτωμα και στην δημιουργία εντός του αιματώματος μεμβρανών από νεόπλαστα αγγεία που είναι εύθρυπτα και επαναιμορραγούν.
Η κλινική εικόνα που συνήθως παρατηρείται είναι επίμονη κεφαλαλγία, διαταραχές μνήμης, σύγχηση που σε συσχέτιση με την προηγηθείσα κάκωση προ μηνός θα πρέπει να θέτει πάντοτε την υπόνοια δημιουργίας χρόνιου υποσκληριδίου αιματώματος. Όταν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως αυξάνεται περισσότερο σε μέγεθος με αποτέλεσμα να πιέζει τον εγκέφαλο προς το αντίθετο ημισφαίριο. Η κλινική εικόνα επιδεινώνεται και παρατηρούνται διαταραχές ομιλίας, αδυναμία ή παράλυση στο άνω ή κάτω άκρο από την μία πλευρά ή και αμφοτερόπλευρα. Εάν και πάλι δεν αντιμετωπιστεί οδηγεί τον ασθενή σε κώμα και τελικά σε θάνατο.
Η αντιμετώπιση των χρόνιων υποσκληριδίων αιματωμάτων που αφορούν και την πλειοψηφία των αιματωμάτων γίνεται με την παροχέτευση τους με μία πολύ μικρή επέμβαση (κρανιοανάτρηση). Το χρόνιο υποσκληρίδιο αιμάτωμα αφορά ασθενείς μεγαλύτερης ηλικίας και με συνοδά προβλήματα (καρδιοαγγειακά, αναπνευστικά κ.α.) γι’ αυτό και η χορήγηση γενικής (ολικής) αναισθησίας αποτελεί μεγάλη καταπόνηση για τον οργανισμό.
Πλέον η επέμβαση γίνεται πάντοτε με τοπική αναισθησία αφού είναι εφικτή η πλήρης αφαίρεση του αιματώματος χωρίς γενική αναισθησία και χωρίς επιβάρυνση του ασθενούς.
Στην κλινική μας (νευροχειρουργικό τμήμα Ιασώ Θεσσαλίας) η αντιμετώπιση παθήσεων όπως το χρόνιο υποσκληρίδιο αιμάτωμα αποτελεί μία απλή διαδικασία χωρίς επιβάρυνση του ασθενούς από μεγάλες και πολύωρες επεμβάσεις και κυρίως χωρίς γενική (ολική) αναισθησία. Η ανάρρωση του ασθενούς είναι άμεση με κινητοπίηση εντός 24 ωρών και επιστρέφει στην οικία του περιπατιτικός.
Για όλους τους λόγους που αναφέρθηκαν θα πρέπει να γίνεται έγκαιρη διάγωση και αντιμετώπιση του χρόνιου υποσκληριδίου αιματώματος αφού απαιτεί μία απλή επέμβαση.
Μπρίζας Στέργιος, MD
Νευροχειρουργός
Επιστημονικά Υπεύθυνος Νευροχειρουργικού Τμήματος,
ΙΑΣΩ Θεσσαλίας