Ο σακχαρώδης διαβήτης έχει αναγνωριστεί ως ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο και, εκτός από το κάπνισμα, είναι ίσως ο πιο σημαντικός παράγοντας κινδύνου για τη ανάπτυξη της περιφερειακής αγγειακής νόσου. Η αρτηριακή νόσος των κάτω μελών είναι πιο διάχυτη και με περιφερικότερη εντόπιση στους διαβητικούς ενώ είναι συχνά τα ισχαιμικά και τα νευροπαθητικά έλκη. Μελέτες έχουν δείξει πως οι διαβητικοί έχουν 2,5 φορές περισσότερο κίνδυνο για συμπτωματική και ασυμπτωματική περιφερειακή αγγειακή νόσο συγκρινόμενοι με μη διαβητικούς, ο δε κίνδυνος κατά τη διάρκεια της ζωής τους να υποστούν ακρωτηριασμός του μέλους τους είναι από 10 έως 16 φορές πιο αυξημένος σε σχέση με το γενικό πληθυσμό. Έχει επίσης καταδειχτεί ότι η διάρκεια του διαβήτη αποτελεί και αυτή επιβαρυντικό παράγοντα με το σχετικό κίνδυνο να αυξάνεται σημαντικά μετά τη παρέλευση πενταετίας από τη διάγνωση του διαβήτη.
Η περιφερική αρτηριοπάθεια και η περιφερική νευροπάθεια (η συνηθέστερη μορφή της διαβητικής νευροπάθειας) αποτελούν τους δύο πυλώνες δημιουργίας όλων των προβλημάτων που μπορεί να προκύψουν στο πόδι ενός διαβητικού. Ειδικότερα, η νευροπάθεια οδηγεί σε υπαισθησία τύπου κάλτσας με αποτέλεσμα την ευπάθεια σε τραυματισμούς, οι οποίοι με τη σειρά τους διακρίνονται σε χρόνιους (συνήθως από ακατάλληλο υπόδημα) και οξείς (π.χ τρώση από αιχμηρό αντικείμενο).Αυτοί οι τραυματισμοί, μολονότι συχνά είναι φαινομενικά αθώοι, μπορεί να έχουν απρόβλεπτες συνέπειες επειδή είναι ανώδυνοι και δεν οδηγούν σε άμεση αντιμετώπισή τους, με αποτέλεσμα να συνεχίζεται η ιστική βλάβη που προκαλούν. Επιπλέον, η νευροπάθεια είναι υπεύθυνη για την δημιουργία χαρακτηριστικών παραμορφώσεων (π.χ προπέτεια των κεφαλών των μεταταρσίων, γαμψοδακτυλία, οστεοαρθρίτιδα Charcot κ.λ.π.). Όλες αυτές οι παραμορφώσεις12 διαταράσσουν την αρχιτεκτονική του άκρου πόδα, οι πιέσεις που ασκούνται σε 0ορισμένα σημεία κατά τη στάση και τη βάδιση καταπονούν το δέρμα δημιουργώντας ενίοτε κατάσταση ισχαιμίας του, οδηγώντας στην ανάπτυξη είτε τύλου (κάλος), είτε εξέλκωσης. Εξίσου, βρίσκεται να πάσχει και το αυτόνομο νευρικό σύστημα, προκαλώντας ελαττωμένη εφίδρωση που οδηγεί σε ξηροδερμία και ρωγμές του δέρματος αυξάνοντας το κίνδυνο εξέλκωσης και εισόδου μικροοργανισμών στους υποκείμενους ιστούς.
Για την έγκυρη διάγνωση ,πρόληψη και τυχόν αντιμετώπιση των προβλημάτων που προκύπτουν από την κατάσταση που περιγράψαμε παραπάνω ,έχουν δημιουργηθεί ανά την Ελλάδα εξειδικευμένα ιατρεία διαβητικού ποδιού, επανδρωμένα με εκπαιδευμένο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό διαφόρων ειδικοτήτων, σε θέση να προσφέρει στο διαβητικό ασθενή, πολύπλευρες υπηρεσίες . Πάνω σε αυτό το δρόμο που χάραξε η εταιρία μελέτης διαβητικού ποδιού (Ε.Μ.Ε.ΔΙ.Π.) δημιουργήσαμε στην «ΆΝΑΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ», το πρώτο ιατρείο διαβητικού ποδιού στην πόλη του Βόλου με τη συνεργασία συναδέλφων πολλών ειδικοτήτων και καλούμε τους συμπολίτες μας διαβητικούς να προσέλθουν και να εξεταστούν ώστε να αποτρέψουν συμβάματα ικανά να στοιχίσουν την ίδια την ανθρώπινη ζωή. Κάθε ασθενής που προσέρχεται υποβάλλεται αρχικά σε σωματομετρική μέτρηση (ύψος και βάρος) και μέτρηση σακχάρου. Στη συνέχεια απαντά στο ερωτηματολόγιο του Εδιμβούργου για την ύπαρξη περιφερικής αγγειακής νόσου και του αποδίδεται η ανάλογη βαθμολόγηση και σε ενδελεχή επισκόπηση των ποδιών του για εκτίμηση της κατάστασης των νυχιών του, της κατάστασης του δέρματος (ξηροδερμία κ.λπ.) και διαταραχών της οστικής αρχιτεκτονικής. Κατόπιν υποβάλλεται σε μέτρηση σφυροβραχιόνιου δείκτη ενώ υπάρχει και δυνατότητα περαιτέρω απεικόνισης (Triplex, κλασικών ακτινογραφιών, αξονικής αγγειογραφίας, μαγνητικής τομογραφίας κ.λπ. κατόπιν προγραμματισμού).
Κατά τη διάρκεια της ίδιας εξέτασης γίνεται η εκτίμηση και της διαβητικής νευροπάθειας με την απλή κλινική εξέταση αλλά και με τη χρήση ενός ειδικού οργάνου του βιοθεσιόμετρου, ικανού να ποσοτικοποιήσει τις βλάβες και άρα να χρησιμεύει πολύ για την παρακολούθηση του συγκεκριμένου προβλήματος.
Τέλος, ο ασθενής υποβάλλεται σε πελματογράφημα στατικό και δυναμικό, που αναδεικνύει τα σημεία μέγιστης φόρτισης των πελμάτων του και μπορεί να βοηθηθεί, ώστε να τα αποφορτίσει.
Η ολοκλήρωση της εξέτασης βοηθάει το γιατρό να καθοδηγήσει επαρκώς τον ασθενή του στο να θεραπεύσει ή ακόμη καλύτερα να προλάβει την εκδήλωση ενίοτε μειζόνων προβλημάτων, όπως τα έλκη, τις λοιμώξεις των μαλακών μορίων και τις οστεομυελίτιδες, τη θεραπεία του χρονίου πόνου, τις παραισθησίες κ.λπ. Ευελπιστούμε στην ευαισθητοποίηση τόσο των ίδιων των ασθενών όσο και των συναδέλφων διαβητολόγων, οι οποίοι με τη σειρά τους πρέπει στην κλινική παρακολούθηση των διαβητικών να εντάξουν και την εξέταση των ποδιών. Σκοπός μας είναι να καταφέρουμε να μειώσουμε τα ποσοστά ακρωτηριασμών, οι οποίοι προκαλούν σημαντική επιβάρυνση τόσο στην ποιότητα ζωής των διαβητικών, επιδρούν πολύ αρνητικά στην ψυχολογία τους και αυξάνουν σημαντικά τη νοσηρότητα και τη θνητότητα.