Το τατουάζ ή «δερματοστηξία» είναι ένας τρόπος αλλαγής της εμφάνισης μιας περιοχής του σώματος με τη χρήση χρωστικών ουσιών που διαπερνούν τα επιφανειακά στρώματα του δέρματος και εναποτίθενται στο ανώτερο και μέσο –συνήθως- τμήμα του χορίου. Τα τατουάζ κατατάσσονται διεθνώς σε :
- Αισθητικά : Είναι ευρέως διαδεδομένα και οι εφαρμογές παγκοσμίως αυξάνονται με ραγδαίο ρυθμό.
- Ιατρικά : Είναι αυτά που πραγματοποιούνται για ιατρικούς λόγους , όπως για παράδειγμα για τη δημιουργία θηλαίας άλω σε ένα μαστό που έχει υποστεί μαστεκτομή.
- Τραυματικά : όπως οι βλάβες που προκαλούνται από βλήμα πυροβόλου όπλου στο δέρμα πέριξ του σημείου εισόδου.
- Ερασιτεχνικά & επαγγελματικά : Είναι αυτά που εφαρμόζονται από ερασιτέχνες & επαγγελματίες αντίστοιχα.
Η διαρκώς αυξανόμενη τάση για αισθητικά τατουάζ παγκοσμίως σηματοδοτεί και σημαντικές εξελίξεις στον τομέα της αφαίρεσης αυτών. Οι επιστημονικά αποδεκτοί τρόποι αφαίρεσης ενός τατουάζ στη σύγχρονη Πλαστική χειρουργική είναι οι ακόλουθοι :
- Χειρουργική αφαίρεση : Υπό τοπική –συνήθως- αναισθησία αφαιρείται ολόκληρο το τμήμα δέρματος που φέρει το τατουάζ και καταλείπει χειρουργική ουλή στο σημείο συρραφής. Σε περιπτώσεις δερματοστηξίας μεγάλου μεγέθους , η χειρουργική αφαίρεση απαιτεί περιπλοκότερες τεχνικές από τον πλαστικό χειρουργό και σε κάποιες περιπτώσεις περισσότερα του ενός χειρουργείου. Το τατουάζ αφαιρείται πλήρως , και η περιοχή ακολουθεί τη φυσιολογική μετεγχειρητική πορεία επούλωσης.
- Μη χειρουργική αφαίρεση με Laser Q switch : είναι η μέθοδος αναφοράς για τη μη χειρουργική αφαίρεση τατουάζ στην παγκόσμια κοινότητα των πλαστικών χειρουργών. Το είδος Laser που χρησιμοποιείται στο συντριπτικά μεγαλύτερο ποσοστό των θεραπειών είναι το Nd Yag Q switch. Τα χαρακτηριστικά του είναι η ευγενής συμπεριφορά του προς τα επιφανειακά στρώματα του δέρματος κάτι που σημαίνει ελάχιστη κακοποίηση των ιστών και ακολούθως ελάχιστοποίηση της πιθανότητας εμφάνισης ουλών στις υπό θεραπεία περιοχές. Απορροφάται από τις χρωστικές τις οποίες και καταστρέφει (θεωρία των φωτοακουστικών κυμάτων) και αναγκάζει σε απαγωγή από το λεμφικό σύστημα του οργανισμού μέσω του μηχανισμού της φαγοκυττάρωσης.Παράγοντες που επηρεάζουν την αφαίρεση ενός τατουάζ με Laser Q switch :
- Χρωστικές : Οι χρωστικές που χρησιμοποιούνται στα ερασιτεχνικά τατουάζ, λόγω σύνθεσης, είναι πιο ευάλωτες στην ενεργειακή δέσμη του Laser ενώ αυτές των επαγγελματικών είναι πιο ανθεκτικές.
- Βάθος εφαρμογής : Τα επαγγελματικά τατουάζ συνήθως είναι «βαθύτερα» , με τις χρωστικές τους να καταλήγουν στο μέσο χόριο, ενώ τα ερασιτεχνικά είναι επιφανειακότερα.
- Χρόνος : Με την πάροδο του χρόνου οι χρωστικές μετακινούνται σε βαθύτερα στρώματα του δέρματος (οπτικό «ξεθώριασμα» των τατουάζ).
- Επιφάνεια : Το εμβαδό ενός τατουάζ, οι διαστάσεις του δηλαδή, επηρεάζουν τον αριθμό των συνεδριών.
- Ηλικία : Τα αποτελέσματα των θεραπειών επηρεάζονται από την ηλικία.
- Περιοχή : Οι απομακρυσμένες περιοχές του σώματος απαντούν αργότερα στις θεραπείες.
- Ανοσοποιητικό σύστημα : Επηρεάζει άμεσα τις θεραπείες, καθώς οι χρωστικές που καταστρέφονται από το Q switch laser , συλλαμβάνονται από τα μακροφάγα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος.
- Χρώμα : Δεν έχουν όλα τα χρώματα την ίδια ανταπόκριση στη θεραπεία με Laser. Το Nd YAG Q switch Laser ενεργεί στα 532nm & 1064 nm , και δύναται να αφαιρέσει ολικά ή υφολικά τα μαύρου (>79%) , μπλέ , γκρί, καφέ, κόκκινου και πορτοκαλί χρώματος τατουάζ.
Η διαδικασία αφαίρεσης με Q switch Laser ξεκινά με την εφαρμογή αναισθητικής κρέμας τοπικά, ενώ ο αριθμός συνεδριών ποικίλει -αναλόγως των προαναφερθέντων- παραγόντων από 3 έως 20 .
Επί του παρόντος, το “Gold standard” (μέθοδος εκλογής) για τη μη χειρουργική αφαίρεση τατουάζ είναι το Q-switch Laser. Προτάσεις θεραπείας με διαθερμία, δερμοαπόξεση και άλλες παρόμοιες μεθόδους, δεν επιδεικνύουν συγκρίσιμη αποτελεσματικότητα στην αντιμετώπιση των χρωστικών ενώ εμφανίζουν πολύ μεγάλα ποσοστά εμφάνισης υπερτροφικών / χηλοειδών (μη φυσιολογικών) ουλών.
Η πλαστική χειρουργική πλέον προσφέρει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στην προσπάθεια αφαίρεσης των τατουάζ.