Στη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής, της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και των καταστροφικών επιπτώσεών τους για τον άνθρωπο και το περιβάλλον συνασπίζονται οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών από 28 ευρωπαϊκά κράτη σε μία συμμαχία για μια «Ευρώπη χωρίς Κάρβουνο» (Europe Beyond Coal). Η πανευρωπαϊκή συμμαχία θέτει ως στόχο την επίσπευση της απεξάρτησης από το κάρβουνο και τη στροφή προς καθαρές και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Η επιτακτική ανάγκη για αλλαγή υπογραμμίζεται και από την επικαιροποίηση της έρευνας Dark Cloud για τις επιπτώσεις του κάρβουνου στην ανθρώπινη υγεία, η οποία δείχνει ότι μόνο για το 2015 η καύση κάρβουνου στην Ευρώπη ευθύνεται για 19.500 πρόωρους θανάτους, 10.000 υποθέσεις χρόνιας βρογχίτιδας ενηλίκων και 458.000 κρίσεις άσθματος σε παιδιά. Το δε αντίστοιχο κόστος από τις επιπτώσεις του κάρβουνου στη δημόσια υγεία εκτοξεύεται στα 54 δισεκατομμύρια ευρώ για την ίδια χρονιά. Συγκεκριμένα σχέδια απεξάρτησης από το κάρβουνο είναι ιδιαιτέρως αναγκαία για χώρες όπως η Γερμανία, που αποτελεί τον μεγαλύτερο ρυπαντή αερίων του θερμοκηπίου στην Ευρώπη. Οι σταθμοί κάρβουνου της Γερμανίας ήταν μάλιστα υπεύθυνοι για περίπου 3.800 πρόωρους θανάτους και 10.5 δισεκατομμύρια ευρώ σε συνολικό κόστος για την υγεία μέσα και έξω από τα σύνορά της. Αλλά και η Ελλάδα δεν πάει πίσω. Ο μαύρος λογαριασμός από την καύση λιγνίτη είναι 550 πρόωροι θάνατοι και 1,5 δισεκ. ευρώ επιπλέον δαπάνες υγείας, κάθε χρόνο!
Σημαντικές εξελίξεις στην Ευρώπη και τον κόσμο κατά της χρήσης κάρβουνου:
- Από το 2016, οργανώσεις που ανήκουν στη συμμαχία «Ευρώπη χωρίς Κάρβουνο» έχουν συνδράμει στην απόσυρση 16 εργοστασίων κάρβουνου στην Ευρώπη και τη δέσμευση για απόσυρση 39 ακόμα.
- 7 χώρες της ΕΕ, το Βέλγιο, η Κύπρος, το Λουξεμβούργο, η Μάλτα, η Εσθονία, η Λετονία και η Λιθουανία, έχουν ήδη απεξαρτηθεί από το κάρβουνο.
- Οι κυβερνήσεις της Ολλανδίας, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Φινλανδίας, της Γαλλίας, της Πορτογαλίας και της Ιταλίας έχουν ήδη δεσμευθεί για απεξάρτηση από το κάρβουνο ως το 2030 το αργότερο.
- Στις ΗΠΑ από το 2010 έχουν ήδη αποσυρθεί ή έχουν ανακοινώσει την απόσυρσή τους 263 σταθμοί που καίνε κάρβουνο – περισσότεροι από τους μισούς στις ΗΠΑ.
- Ο Καναδάς ανακοίνωσε τα σχέδιά του για απεξάρτηση από το κάρβουνο ως το 2030.
- Περισσότερο από το 1/4 των 1.675 εταιρειών παγκοσμίως που το 2010 διέθεταν ή ανέπτυσσαν ανθρακικούς σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, σήμερα έχουν εγκαταλείψει πλήρως τη βιομηχανία.
Οι οργανώσεις που συνασπίζονται και διαμορφώνουν την εκστρατεία «Ευρώπη χωρίς Κάρβουνο» καλούν τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις που χρησιμοποιούν το κάρβουνο για την παραγωγή ενέργειας να σταματήσουν να το προωθούν, να δεσμευτούν για απεξάρτηση με μια δίκαιη μετάβαση για όσους εργαζόμενους και περιοχές επηρεάζονται και να υποστηρίξουν τη στροφή σε ένα σύστημα που βασίζεται στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Τελικός στόχος της πανευρωπαϊκής συμμαχίας είναι οι εξαγγελίες των κυβερνήσεων για απεξάρτηση να γίνουν πράξη και να επισπευστεί το κλείσιμο των 293 σταθμών που απομένουν στην Ευρώπη. Η αντίστροφή μέτρηση έχει ήδη ξεκινήσει.
«Τα πιο πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα δεν επιτρέπουν περιθώρια αμφισβήτησης: χρειαζόμαστε ένα ενεργειακό σύστημα μηδενικού άνθρακα και 100% ΑΠΕ το αργότερο ως τα μέσα του αιώνα. Τα χρονικά περιθώρια για να αποτρέψουμε μία άνευ προηγουμένου κλιματική κρίση είναι πλέον ασφυκτικά και ο μόνος τρόπος για να στεφθεί με επιτυχία αυτή η προσπάθεια, είναι να ενώσουμε τις δυνάμεις μας», δήλωσε ο Τάκης Γρηγορίου, υπεύθυνος της Greenpeace για θέματα ενέργειας και κλιματικών αλλαγών.
«Καθώς η μία μετά την άλλη χώρες στην Ευρώπη και όλο τον κόσμο δεσμεύονται για απεξάρτηση από το κάρβουνο με ορίζοντα το 2025 και το 2030, υπάρχουν ακόμα ισχυρές δυνάμεις που θέλουν τη χώρα μας καθηλωμένη στο λιγνιτικό μοντέλο ηλεκτροπαραγωγής για τα επόμενα 40-50 χρόνια μέσω της κατασκευής νέων λιγνιτικών μονάδων. Απέναντι σε αυτόν τον παραλογισμό, από σήμερα ενώνουμε τις δυνάμεις μας με οργανώσεις από 28 χώρες της Ευρώπης για να συμβάλλουμε με βάση τις πραγματικές μας δυνατότητες, στην υλοποίηση της Συμφωνίας του Παρισιού, και για να εξασφαλίσουμε την ποιότητα ζωής που αξίζουν τα παιδιά μας», δήλωσε ο Νίκος Μάντζαρης, υπεύθυνος τομέα ενεργειακής και κλιματικής πολιτικής του WWF Ελλάς.
