To Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Βόλου ιδρύθηκε τον Ιανουάριο του 2012 με βασικούς ιδρυτές τους φοιτητές του Τμήματος Γεωλογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, τον Υποψήφιο Διδάκτορα Γεωλογίας Μάρκο Βαξεβανόπουλο και την MSc Γεωλόγο Αγγελική Ρεϊζοπούλου και άνοιξε τις πύλες του στο κοινό στις 8 Ιουλίου 2012.
Το Μουσείο αποτελεί μία μη κυβερνητική και μη κερδοσκοπική οργάνωση (Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία) με γενικό σκοπό τη συγκέντρωση, προστασία, επιστημονική μελέτη, ανάδειξη και προβολή των στοιχείων Φυσικής Ιστορίας της ευρύτερης περιοχής του Βόλου και γενικότερα της Ελλάδας. Τελεί υπό την αιγίδα του Τμήματος Γεωλογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (αρ. απ. 426/9-3-2012).
Οι τρεις βασικοί πυλώνες της πολιτικής του Μουσείου είναι η προβολή των στοιχείων Φυσικής Ιστορίας της περιοχής του Βόλου και της Ελλάδας γενικότερα, η μετάδοση της γνώσης σε μικρούς και μεγάλους, αλλά και η προώθηση της έρευνας σε επιστημονικό επίπεδο.
Και στους τρεις αυτούς τομείς το προσωπικό του Μουσείου πέτυχε σε μικρό διάστημα αξιόλογα αποτελέσματα. Συμπληρώνοντας μόλις τέσσερα χρόνια από την ίδρυσή του το Μουσείο έχει δεχθεί πάνω από 15.000 επισκέπτες στην έκθεσή του, ενώ περίπου 4430 μαθητές Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου παρακολούθησαν τα εκπαιδευτικά του προγράμματα τα σχολικά έτη 2012-2013, 2013-2014, 2014-2015 και 2015-2016. Παράλληλα 792 παιδιά και 204 ενήλικες παρακολούθησαν τα απογευματινά εκπαιδευτικά προγράμματα και σεμινάρια του Μουσείου. Επιπρόσθετα, από το Φεβρουάριο του 2015 μέχρι σήμερα σε συνεργασία με το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων υλοποιείται το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Η εξέλιξη των ζώων στη Μαγνησία», που απευθύνεται στους μαθητές της Ε’ και Στ’ τάξης Δημοτικού, το οποίο πρόκειται να το παρακολουθήσουν δωρεάν όλα τα σχολεία της Περιφερειακής Ενότητας Μαγνησίας. Μέχρι σήμερα στο εν λόγω εκπαιδευτικό πρόγραμμα έχουν συμμετάσχει 2865 μαθητές.
Από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα το Μουσείο έχει διοργανώσει συνέδρια και ημερίδες με προσκεκλημένους Καθηγητές Γεωλογίας και διαλέξεις σε ειδικά θέματα, όπως για σπάνια πετρώματα (Πράσινος Θεσσαλικός Λίθος με προσκεκλημένο το Λέκτορα Γεωλογίας Α.Π.Θ. κο Β. Μέλφο σε συνεργασία με το Αρχαιολογικό Μουσείο Βόλου), για τους σεισμούς της Θεσσαλίας με προσκεκλημένο ομιλητή τον Καθηγητή Γεωφυσικής Α.Π.Θ. κο Κ. Παπαζάχο, για τα γεωλογικά μνημεία της Μαγνησίας, καθώς και για άλλα θέματα που άπτονται των αντικειμένων του.
Το μόνιμο επιστημονικό προσωπικό του Μουσείου που αποτελείται από δύο γεωλόγους, αλλά και μία περιστασιακά απασχολούμενη Γεωλόγο και μία συντηρήτρια ασχολήθηκαν με την ξενάγηση παιδιών στην Έκθεση του Μουσείου, στην εκπόνηση των Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων και την καταγραφή και διατήρηση των στοιχείων Φυσικής Ιστορίας της Θεσσαλίας. Σπάνια απολιθώματα της Θεσσαλίας συντηρούνται, φυλάσσονται και εκτίθενται στους χώρους του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Βόλου. Ανάμεσα στις έρευνες του Μουσείου ξεχωρίζει η ανακάλυψη σπάνιου είδους αμφιπόδου στο εσωτερικό του σπηλαίου Μελισσότρυπα Κεφαλοβρύσου Ελασσόνας, το οποίο πρόκειται να δημοσιευθεί σε διεθνές περιοδικό. Η έρευνα διεξήχθη σε συνεργασία με το ερευνητικό κέντρο βιογεωλογίας του Πανεπιστημίου του Göttingen στη Γερμανία.
Τα βασικά εκπαιδευτικά προγράμματα που εκπονήθηκαν τα προηγούμενα τρία έτη αναφέρονταν στην εκμάθηση των ορυκτών και των πετρωμάτων του Βόλου και του Πηλίου, στην εξέλιξη της ζωής, στις αρχές τις Παλαιοντολογίας, στα ηφαίστεια της Ελλάδας με επίκεντρο το ηφαίστειο του Βόλου στις Μικροθήβες, στα σπήλαια της Μαγνησίας, καθώς και στα σεισμικά φαινόμενα και στον κύκλο του νερού στη φύση.
Επίσης, δεκάδες ενηλίκων παρακολούθησαν σεμινάρια σχετικά με τη Φυσική Ιστορία, όπως Σεμινάριο Ορυκτολογίας, Σεμινάριο Σπηλαιολογίας Σεμινάριο για τους Μετεωρίτες και Σεμινάριο Χαρτογραφίας και Χαρτογράφησης. Επιπλέον, μέσα από το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Μονοπάτια γύρω από την Πόλη μας» μικροί και μεγάλοι ξεναγήθηκαν σε στοιχεία φυσικής ιστορίας μέσα και γύρω από την πόλη του Βόλου.
Το Μουσείο επιτελεί βασικό και αναντικατάστατο κοινωνικό, επιστημονικό και εκπαιδευτικό έργο στη Θεσσαλία και γενικότερα στο χώρο της Βόρειας και Κεντρικής Ελλάδας, μιας και ανάλογο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας δεν υφίσταται.
Το βασικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Βόλου είναι ο χώρος στον οποίο στεγάζεται σήμερα συνολικής έκτασης 174m2. Ήδη στις υπάρχοντες αποθηκευτικούς χώρους του Μουσείου υπάρχουν απολιθώματα τα οποία δεν είναι δυνατό να εκτεθούν στο κοινό λόγω του περιορισμένου υφιστάμενου χώρου.
Με την παρούσα επιστολή θα επιθυμούσαμε να εκφράσουμε το ενδιαφέρον μας για τον ισόγειο χώρο 931,59 m2 του κτηρίου Ιάσων που ανήκει στην αρμοδιότητά σας.
Στον αιτούμενο χώρο σκοπεύουμε να μετεγκαταστήσουμε την έκθεση και τις εκπαιδευτικές και ερευνητικές λειτουργίες του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Βόλου.
Στον ισόγειο χώρο του αιτούμενου κτηρίου θα κατασκευαστεί η έκθεση του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Βόλου, όπου θα περιλαμβάνει την επεξήγηση της μεγάλης έκρηξης (Big Bang), τη δημιουργία της Γης, τη δημιουργία του στερεού φλοιού της, των ορυκτών και των πετρωμάτων, των ηφαιστείων, των σεισμών και φαινομένων όπως η διάβρωση, η αποσάθρωση. Επίσης θα τοποθετηθούν απολιθώματα από όλη την Ελλάδα, που έχουν προσφερθεί από τα Τμήματα Γεωλογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Επίσης θα υπάρχει επεξήγηση της εξέλιξης των θηλαστικών και του ανθρώπου. Στο χώρο του ισογείου θα εκτεθεί ο μεγαλύτερος και παλαιότερος χαυλιόδοντας προβοσκιδωτού (του είδους Mammuthus meridionalis) που προσφέρθηκε από το Μουσείο Παλαιοντολογίας και Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Η ηλικία του υπολογίζεται περίπου στα 2 εκατομμύρια χρόνια και θα εκτεθεί μαζί με τα συνοδά απολιθώματα από ζώα όπως άλογο, καμηλοπάρδαλη, γαζέλα, αρκούδα, ρινόκερος, ύαινα, μαχαιρόδοντας και λύκος. Στον ίδιο χώρο θα εκτεθεί και απολιθωμένος κορμός δέντρου συνολικού ύψους 2,5 μέτρων που ανακαλύφθηκε στη Σίβηρη Χαλκιδικής.
Επιπλέον στον ισόγειο χώρο θα δημιουργηθεί αποθηκευτικός χώρος για τα ορυκτά, τα πετρώματα και τα απολιθώματα της Θεσσαλίας και γενικά της Κεντρικής Ελλάδας, με σκοπό την αποτελεσματική διαφύλαξή τους και την ασφαλή προστασία τους. Επίσης θα λειτουργήσουν τα εργαστήρια συντήρησης των απολιθωμάτων και επεξεργασίας των ορυκτών και των πετρωμάτων. Σε βάθος χρόνου θα λειτουργήσει χώρος ηλεκτρονικού μικροσκοπίου για ενδελεχείς επιστημονικές έρευνες.
Επιπρόσθετα, στον ίδιο χώρο θα διαμορφωθούν αίθουσες και πολυχώροι για την εκπόνηση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων του Μουσείου.
Η μετεγκατάσταση του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Βόλου κρίνεται αναγκαία προκειμένου να εκτεθούν με τον καλύτερο τρόπο τα στοιχεία της φυσικής ιστορίας του τόπου μας. Η δημιουργία της νέας έκθεσης θα πραγματοποιηθεί με την πολύτιμη αρωγή και επιστημονική επιμέλεια του Τμήματος Γεωλογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Επίσης, για την εκπόνηση των μουσειοπαιδαγωγικών προγραμμάτων και της μουσειολογικής-μουσειογραφικής μελέτης το Μουσείο πρόκειται να υπογράψει μνημόνιο συνεργασίας με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας τις προσεχείς ημέρες. Επιπλέον ιδιώτες χορηγοί ήδη έχουν ενδιαφερθεί, ώστε να συντελέσουν στην επίτευξη αυτού του έργου.
Με την παραχώρηση του αιτούμενου χώρου στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Βόλου θα δημιουργηθεί στο Βόλο και γενικά στην Κεντρική και Βόρεια Ελλάδα μία κυψέλη προώθησης και εκλαΐκευσης της επιστημονικής γνώσης απόλυτα προσιτή στους πολίτες. Ο χώρος αυτός θα αποτελέσει το ιδανικό μέσο αποθήκευσης και διαφύλαξης των απολιθωμένων οργανισμών της περιοχής, που μέχρι πρότινος καταστρέφονταν. Επιπλέον, θα βοηθήσει στην επιτελούμενη επιστημονική έρευνα σε θέματα φυσικής ιστορίας. Με τη μετεγκατάσταση του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Βόλου στην κεντρική προβλήτα του λιμανιού θα δημιουργηθεί ένα αξιόλογο σημείο αναφοράς που θα δώσει επιπλέον ώθηση στον τουρισμό, θα οδηγήσει σε αύξηση των τουριστών, ενώ παράλληλα θα υπάρξει δυνατότητα ανάπτυξης πολλαπλών συνεργιών και με άλλες δραστηριότητες στο λιμάνι και γενικά στην παράκτια ζώνη.
Με την παρούσα επιστολή εκφράζεται το ενδιαφέρον μας προς τον εν λόγω χώρο και δεν υποκρύπτεται οποιαδήποτε δέσμευση εκ μέρους του Μουσείου.
Η μεταστέγαση του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Βόλου στον αιτούμενο χώρο αναμφίβολα θα συντελέσει στην αποτελεσματικότερη μετάδοση της γνώσης σε μικρούς και μεγάλους, στην προστασία των δεκάδων απολιθωμάτων που ανευρίσκονται στο χώρο της Θεσσαλίας και στη δημιουργία ενός επιπλέον πόλου έλξης στο χώρο στην κεντρική προβλήτα του λιμένα Βόλου.