O κυβερνητικός σχεδιασμός για την σύσταση ειδικής ομάδας προστασίας και τη διεύρυνση των μέτρων ασφαλείας στο χώρο του πανεπιστημίου ταράζει τα μυθοποιημένα νερά που λιμνάζουν στα ΑΕΙ της χώρας
O κυβερνητικός σχεδιασμός για την σύσταση ειδικής ομάδας προστασίας και τη διεύρυνση των μέτρων ασφαλείας στο χώρο του πανεπιστημίου ταράζει τα μυθοποιημένα νερά που λιμνάζουν στα ΑΕΙ της χώρας. Παγιωμένα συμπεράσματα και εδραιωμένες πεποιθήσεις υπαγορευμένες από ιδεολογικές βεβαιότητες ή ρομαντικές κατασκευές, παρά τις αντιστάσεις τους καταρρέουν, Τα προσχήματα κατεδαφίζονται υπό το βάρος της ασυδοσίας, της ανομίας, της βεβήλωσης και της καταστροφής δημόσιαςπεριουσίας. Στην ελληνική κοινωνία ωριμάζει πλέον χωρίς ταμπού η ανάγκη ελέγχου και προστασίας των πανεπιστημιακών χώρων, καθώς και η επάρκεια ασφάλειας προσωπικού, φοιτητών και καθηγητών.
Κανείς δεν αμφιβάλει ότι οι φοιτητές, παιδιά, εγγόνια και αδέλφια όλων μας, είναι νέοι με αξίες ιδανικά και ζωτικότητα. Εκδηλώνονταιμεευαισθησία απέναντι στην αδικία, αντιδρούν με τόλμη στην απόπειρα καταστολής των διεκδικήσεων τους, αντιμετωπίζουν ορμητικά την ανασφάλεια που προσφέρουν πτυχία χωρίς αντίκρισμα στην αγορά εργασίας. Σύμφωνοι. Ωστόσο στην πανεπιστημιακή ατμόσφαιρα μετεωρίζεται ένα πελώριο «αλλά». Το «χάλι» των εγχώριων πανεπιστημίων είναι οφθαλμοφανές ως αποτέλεσμα μια παγκοσμίως πρωτοφανούς μάστιγας. Εδώ και χρόνια έχουν μετατραπεί σε ένα απέραντο μπάχαλο από τη δράση παραβατικών συμμοριών που δεν αποτελούνται κατ’ ανάγκη από φοιτητές.
Διάφορα κακοποιά στοιχείακαταπατούν και κακοποιούν τους πανεπιστημιακούς χώρους αλλοιώνοντας το χαρακτήρα τους σε άντρο ποινικών παραπτωμάτων, καταφύγιο εξωπανεπιστημιακών εξαρτημένων ατόμων και άβατο ανομίας. Πρόσφατη έρευνα του Πανεπιστημίου Μακεδονίας για την εξαετία 2011–2017 καταγράφει 358 περιστατικά ανομίας σε 19 ελληνικά ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Και η καταμέτρηση συνεχίζεται. Από αυθαίρετες καταλήψεις πρυτανικών γραφείων, νταηλίδικη διακοπή εκλογών, μαθημάτων και εξετάσεων μέχρι διακίνηση ναρκωτικών, λαθρεμπόριο διαφόρων ειδών, σεξουαλική βία, αποθήκευση μολότοφ και λοιπών επιθετικών εργαλείων, κλοπή ερευνητικού υλικού και καταστροφή εγκαταστάσεων έως και καλλιέργεια χασισόδεντρων- έχουν παράνομα διαπραχθεί στους πανεπιστημιακούς χώρους.
Χώρια η τραμπούκικη βία, οι απειλές , οι εκφοβισμοί και οι ξυλοδαρμοί σε βάρος καθηγητών. Κυρίως, εναντίον όσων προσπαθούν να κάνουν την δουλειά τους με ευθύνη και αξιοπρέπεια, να ανταποκριθούν με συνέπεια στα καθήκοντα τους. Τα κίνητρα αυτών των επιθέσεων ποικίλουν από πολιτική, συνδικαλιστική ή προσωπικήσκοπιά. Χειραγωγούνται από τα υπολείμματα των αιώνιων φοιτητών και των παρακμιακώνφοιτητοπατέρων που «λύνουν και δένουν» στο πανεπιστημιακό σωμα , περιφρονώντας κάθε αξιοκρατία με τη παρότρυνση των κομμάτων τους. Στην καταχρηστική άσκηση του υποτιθέμενου συνδικαλιστικού τους δικαιώματος συχνά συνεπικουρούνται από περιφερόμενους αντιεξουσιαστές και μπαχαλάκηδες. Σε κάθε περίπτωση πάντως οι πράξεις τους αποτελούν ιδιοτελείς, καταναγκαστικές και παράνομες ενέργειες. Ασορτί με ένα περιβάλλον ασυδοσίας, ασχήμιας, βρωμιάς, ελεεινών γκράφιτι, στρωμάτων αλλεπαλληλων αφισοκολλήσεων και επεισοδιακά ακραίων εξωφοιτητικών «επισκεπτών» που καθιστά όλους του νόμιμα παραβρισκόμενους στα ιδρύματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ανυπεράσπιστους .
Το περιστατικό της βάναυσης επίθεσης το περασμένο Οκτώβριο σε βάρος του πρύτανη του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών Δημήτρη Μπουραντώνη, μετέφερε σε όλη τη κοινωνία την φρικτή εικόνα διαπόμπευσης εξευτελισμού και αθλιότητας που προσβάλλει τη Δημοκρατία και το Πανεπιστήμιο. Πού αλλού στο κόσμο θα τον περικύκλωναν κουκουλοφόροι στο γραφείο του και θα του κρεμούσαν στο λαιμό ταμπέλα που έγραφε «αλληλεγγύη στις καταλήψεις»; Κα αν ήταν το μοναδικό θύμα ακραίου προπηλακισμού τότε θα γινόταν λόγος για μεμονωμένο επεισόδιο. Έλα, όμως, που ανάλογες σοκαριστικές αξιόποινες πράξεις έχουν ασκηθεί βίαια και σε άλλους καθηγητές. Μόλις το περασμένο Μάρτιο θύμα τραμπούκων είχε πέσει και ο καθηγητής και πρόεδρος του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Βασίλης Γούναρης, την ώρα που επιβιβαζόταν στο αυτοκίνητό του εντός του χώρου της σχολής. Παρόμοια επίθεση με προπηλακισμούς, σπρωξίματα και αποδοκιμασίες είχε δεχθεί και ο καθηγητής στο Τμήμα Φυσικής του ΑΠΘ, Ορέστης Καλογήρου, την ώρα έμπαινε για μάθημα σε αίθουσα του ιδρύματος, Τον Φεβρουαρίου του 2017 δυο φοιτητές ξυλοκόπησαν το καθηγητή, νυν βουλευτή , Άγγελο Συρίγο στο Πάντειο πανεπιστήμιο και στη συνέχεια τον απείλησαν λέγοντας του: «Θυμήσου τι έγινε. Γλίστρησες έπεσες και χτύπησες στις πλάκες. Θα σου κάνουμε τη ζωή μαύρη!».
Τον Νοέμβριο του 2014 φοιτητές άδειασαν σακούλες με σκουπίδια πάνω στο γραφείο του αντιπρύτανη του ΕΚΠΑ Αντώνη Καλοκαιρινού Τον Οκτώβριο του 2006 μια ντουζίνα κουκουλοφόρων εκτόξευσε, εκτός από απειλές και ύβρεις, μια τούρτα εναντίον του τότε πρύτανη του Πολυτεχνείου Κρήτης Ιωακείμ Γρυσπολάκη. Στα τέλη Νοεμβρίου του 2006 μετά από «μπούκα στο γραφείο του τότε αντιπρύτανη στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Θανάση Καραμπίνη και το βίαιο καταναγκασμό του σε έξοδο από εκεί οι εισβολείς έχτισαν με τούβλα την είσοδο του. Αναπόδραστα μετά από 15 και πλέον χρόνια παρατεταμένης ανομίας, η πλειονότητα της πανεπιστημιακής κοινότητας έχει αποδράσει από την παρωχημένη αντίληψη ότι ένα πλαίσιο ασφάλειας και προστασίας διδασκόντων, ενεργών φοιτητών και υποδομών υπονομεύει χαοτικά την ακαδημαϊκή ελευθερία. Σταδιακά έχει υιοθετήσει πως το πρόταγμα πλέον της ελεύθερης διδασκαλίας, της διακίνησης ιδεών, της εύρυθμης και απρόσκοπτης λειτουργίας των ΑΕΙ κατοχυρώνεται με δραστικές δομές που θα βρεθούν απέναντι σε οποιονδήποτε θέλει να τις διαταράξει ή να τις ακυρώσει.
Ωστόσο υπάρχει μια μειοψηφική μερίδα ελλήνων καθηγητών στα ΑΕΙ, που υπογράφουν υπομνήματα διαμαρτυρίας-άρνησης για το υπό σύσταση ειδικό αστυνομικό σώμα έλεγχου και προστασίας μέσω αποτελεσματικής πρόληψης και αποτροπής αξιόποινων πράξεων καθώς και δίωξης αυτεπάγγελτων αδικημάτων στα πανεπιστήμια. Με το ίδιο μήκος κύματος , αιφνιδίως και παρά τη διεθνή εκπαιδευτική εμπειρία του, συντονίστηκε και ο ΑντώνηΤζανακόπουλος αδελφός του γραμματέα του ΣΥΡΙΖΑ, ΔημήτρηΤζανακόπουλου. Ο πρώτος ως αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Δικαίου του ενταγμένου στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης κολεγίου St Anne’s, υποστήριξε με ανάρτηση του ότι στο εν λόγω υψηλού κύρους Αγγλικό πανεπιστήμιο δεν υπάρχει πανεπιστημιακή αστυνομία. Αυτομάτως έγινε αποδέκτης θύελλας σκωπτικών , περιπαικτικών και καυστικών σχολίων για την άστοχη σύγκριση που επιχείρησε.
Προφανώς, με επαρκές επιστημονικό βιογραφικό, ο 40χρονος γενειοφόρος καθηγητής που διατέλεσε διορισμένος ειδικός σύμβουλος του Αλέξη Τσίπρα για τη Συμφωνία των Πρεσπών, προέβη σε άστοχη συσχέτιση της Οξφόρδης με τα ελληνικά πανεπιστήμια. Ως γνώστης των ελληνικών πραγμάτων καθώς το περασμένο Μάρτιο διαδήλωσε έξω από την ελληνική πρεσβεία στο Λονδίνο υπό την αιγίδα του οργανισμού «Syrian Solidarity» κατά των μέτρων της ελληνικής κυβέρνησης στο Έβρο- φέροντας πλακάτ συνθημάτων «ανοίξτε τα σύνορα» και «οι πρόσφυγες είναι καλοδεχούμενοι»– ενδεχομένως υπέπεσε σε λανθάνουσα σύγχυση, αν δεν παρακινήθηκε σε εθελοτυφλούσα ταύτιση με την τρέχουσα αντιπολιτευτική ρητορική.
Στην Οξφόρδη, πράγματι, δεν υπάρχει πανεπιστημιακή αστυνομία, καταργήθηκε περί το 2003 και αντικαταστάθηκε από σώμα ειδικών φυλάκων της Oxford University Security Services, (OUSS) που περιπολεί στο χώρο 24 ώρες την ημέρα επί 365 ημέρες το χρόνο. Όπως μεταφέρουν μέλη του «Συλλόγου Εν Ελλάδι Αποφοίτων Πανεπιστημίου Οξφόρδης» το εν λόγω άοπλο σώμα επιτηρεί, εντοπίζει και προειδοποιεί του πιθανούς παραβάτες ή ταραχοποιούς. Δεν τους συλλαμβάνει αλλά ‘έχει τη δυνατότητα άμεσης ειδοποίησης της τοπικής αστυνομίας καλώντας τις ένοπλες διωκτικές Αρχές για τα περεταίρω. Αντίθετα το πανεπιστήμιο το Κέμπριτζ διατηρεί δύναμη περίπου 20 έως 30 αστυνομικών, χωρίς επίσης να φέρουν πυροβόλα όπλα, των επονομαζόμενων «μπουλντόγκ» του Cambpridge University Constabulary που τηρεί τη δημόσια τάξη στο σε ακτίνα πέντε μιλίων από την εκκλησία Great St Mary. Το ουσιαστικό, εν προκειμένω, είναι ότι οι χώροι των συγκεκριμένων πανεπιστήμιων θεωρούνται περίπου ιεροί ως ναοί τη γνώσης που προστατεύονται από φοιτητές, διδάσκοντες, επισκέπτες.
Ουδείς φοιτητής τους διανοήθηκε ποτέ να φορτωθεί επισήμως την ευθύνη περιφρούρησης του χώρου μια και αυτό θεωρείται αυτονόητο καθήκον, και επειδή στο κάτω κάτω εκεί πήγε πληρώνοντας ένα σκασμό δίδακτρα για να σπουδάσει. Όχι για να γίνει προσωρινά – με κάθε σεβασμό στα επίπονα επαγγέλματα- θυρωρός , νυχτοφύλακας ή σεκιουριτάς στα campus. Πόσο μάλλον τού φαντάζει ακατανόητο, σαν από άλλο πλανήτη, μια κατάληψη κτιρίου με κρεμασμένο πανό στην επιβλητική εξώπορτα,μια εισβολή στη Σύγκλητο, μια βαφή με σπρέι των πέτρινων καλντεριμιών και μεσαιωνικών τοίχων ή ένας εξωπραγματικός προπηλακισμός καθηγητή με ακαδημαϊκή τήβεννο.
Από αυτό το εν γνώσει του υποδειγματικό περιβάλλον, ο επι 15ετία καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης του πανεπιστημίου Yale Στάθης Ν. Καλύβας, και κάτοχος από το 2018 της έδρας Gladstone του κολλεγίου All Souls του πανεπιστημίου της Οξφόρδης , έδωσε μια ακριβή , καίρια και αφοπλιστική απάντηση στον ΑντώνηΤζανακόπουλο. «Δεν δικαιολογώ» έγραψε στο λογαριασμό του στα μέσα κοινωνική δικτύωσης, «αλλά μπορώ να καταλάβω όσους αντιδρούν στις αλλαγές στα ΑΕΙ γιατί δεν έχουν ζήσει κάτι καλύτερο. Είναι όμως εντελώς ασυγχώρητο να απολαμβάνεις τα προνόμια μιας Οξφόρδης και ταυτόχρονα να δίνεις αγώνα για να διαιωνίζεται το μπάχαλο στα ελληνικά πανεπιστήμια».
Στον διεθνή χώρο, η ασφάλεια των πανεπιστημίων θεωρείται αυτονόητη και κατοχυρώνεται με διαφορετικούς τρόπους και προσεγγίσεις. Στη Βρετανία , όπως επισημαίνει ο ΑιμίλιοςΑυγουλέας καθηγητής στην έδρα Διεθνούς Τραπεζικού Δικαίου και Χρηματοοικονομικών αγορών του πανεπιστήμιου του Εδιμβούργου, τα πράγματα λειτουργούν μεθοδικά. Τα πανεπιστήμια στα πλαίσια της αυτονομίας τους προσλαμβάνουν με δικούς τους πόρους αόπλους υπαλλήλους για επιτήρηση των campus μέσω ευρύτατου κλειστού κυκλώματος καμερών. Οι ίδιοι ανοιγοκλείνουν πρωί βράδυ τις πύλες εισόδου του χώρου και αν εντοπίσουν φραστική ρατσιστική εκδήλωση, απόπειρα σεξουαλικής κατάχρησης, η μικροκλοπή –για τέτοια εγκλήματα μιλάμε – ειδοποιούν αυτομάτως την ΣκότλαντΓιάρντ. Οι αρμοδιότητες είναι διαχωρισμένες. Η τήρηση των κανόνων ακαδημαϊκής δεοντολογίας ανήκει ση πανεπιστημιακή διοίκηση.Η παραβίαση κανόνων ποινικού δικαίου αφορά τη διωκτική αρμοδιότητα της αστυνομίας. Άλλο η αντιγραφή στις εξετάσεις που είναι θέμα πειθαρχικών κυρώσεων του πανεπιστημίου και άλλο το σούφρωμα πορτοφολιού που είναι εκτελεστικό θέμα της αστυνομίας. Τελικά στη Γηραιά Αλβιώνα, οι ιδιωτικές δυνάμεις πανεπιστημιακής προστασίας υπό μια έννοια φυλάττουν δεν αστυνομεύουν.
Αντίθετα στις ΗΠΑ υπάρχουν περισσότερα από 4.000 αστυνομικά τμήματα εντός των πανεπιστημίων και των κολεγίων. Με τους ένστολους με πλήρη εξάρτηση αστυνομικούς, στη πλειονότητα τους ένοπλους με απόλυτη εκτελεστική αρμοδιότητα να υπάγονται στις διοικήσεις των ιδρυμάτων. Αν και τα μεγάλα προβλήματα ανομίας εμφανίζονται στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, τα Αμερικανικά πανεπιστήμια συνάπτουν τακτικά συμβάσεις με την τοπική αστυνομία για την παροχή ασφάλειας σε αθλητικές εκδηλώσεις, αποφοιτήσεις, συναυλίες ενώ αποδέχονται τις έρευνες με εκπαιδευμένους αστυνομικούς σκύλους για να ανιχνεύσουν εκρηκτικά και παράνομες ουσίες.
Και φυσικά στα καθήκοντα της πανεπιστημιακής αστυνομίας είναι και η συνοδεία ανυπεράσπιστων φοιτητών προς τους ξενώνες τους. Όποιος φοιτητής έχει κατέβει νύχτα στο σιδηροδρομικό σταθμό του ΝιουΧέιβεν του Κονέκτικατ, μια από τις πιο επικίνδυνες πόλεις στην Αμερική, μπορεί να καταλάβει τις σημαίνει να περπατήσει μόνος και απροστάτευτος τα 4χλμ που απέχει από το Γέιλ. Παρόλα αυτά, τα σποραδικά περιστατικά άσκησης αναιτιολόγητης ένοπλης βίας από τους αστυνομικούς, ειδικά μετά την ανθρωποκτονία του ΤζορτζΦλόιντ, έχουν εγκαινιάσει ένα δημόσιο διάλογο για τον αφοπλισμό τους με την αποκλειστική χρήση τέιζερ ηλεκτρικής εκκένωσης και σπρέι πιπεριού. Στα πανεπιστήμια του Καναδά που η αστυνόμευση είναι παρόμοια με εκείνη των ΗΠΑ, διαμορφώνεται η τάση για άοπλη προστασία με προσφυγή στην αρωγή των κατά τόπους εγγύτερων αστυνομικών δυνάμεων.
Στην Ευρώπη έχει συνειδητοποιηθεί εδώ και πάνω από μισό αιώνα, από τις καταλήψεις του Μάη του 68, ότι πλέον η προστασία των ακαδημαϊκών ελευθεριών δεν κινδυνεύει από τις κρατικές δυνάμεις καταστολής αλλά αυτές πριονίζονται από ένα συνονθύλευμα εξωπανεπιστημιακών συμμοριών, ανεξέλεγκτων αναρχικών και πάσης φύσεως τρομοκρατών. Στην Γαλλία που διατηρείται αμυδρά ο εξεγερσιακός φοιτητικός απόηχος αλλοτινών εποχών, οι δυνάμεις ιδιωτικής φύλαξης των πανεπιστημίων φρουρούν με ασυνήθιστη αυστηρότητα και σκληρά μέτρα πρόληψης τις εισόδους των ινστιτούτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης προκειμένου να επιθεωρηθούν οι σάκοι όσων εισέρχονται. Επιπλέον, σύμφωνα με εντολές του Υπουργείου Παιδείας εκτελούν συχνά ασκήσεις προσομοίωσης έκτακτης διαχείρισης κρίσεων. Πιο πρόσφατη επίδειξη πυγμής τους η κλήση της αστυνομίας και του αρμόδιου εισαγγελέα για την εκκένωση της πανεπιστημιούπολης της Σορβόννης στο Τολμπιάκ από 200 όλους κι όλους έγκλειστους διαμαρτυρόμενους φοιτητές. Πράξη που χειροκροτήθηκε από τα σύνολο των δημοκρατικών ΜΜΕ της χώρας. Αντίστοιχη λογική επικρατεί από την Ιβηρική ως τη Βαλτική και από τη Σκανδιναβία ως τη Μεσόγειο.
Στην Ελλάδα οι διαμορφωμένες χρόνιες αγκυλώσεις για τον ρόλο της Αστυνομίας στα πανεπιστήμια που ανάγεται στα χρόνια της δικτατορίας και της πρώιμη μεταπολίτευσης, δεν έχουν εμπεδώσει την αναγκαία αποκατάσταση εμπιστοσύνης μεταξύ πανεπιστημιακής κοινότητας και δυνάμεων της δημόσιας τάξης . Σίγουρα δεν θα είναι και η πιο εύκολη προσαρμογή των πανεπιστημίων σε μα εποχή πεζής ή εποχούμενης περιπολίας 1.000 αστυνομικών της ΕΛ.ΑΣ που θα φέρουν ειδική στολή αλλά όχι πυροβόλα όπλα, θα στεγάζονται σε χώρους των ΑΕΙ και θα έχουν και προανακριτικά καθήκοντα. Το «κλειδί», όμως για την αποκρυπτογράφηση της άρνησης στο νομοσχέδιο, 1.000 τόσων αδάμαστων καθηγητών ανώτατης εκπαίδευσης στο σύνολο περίπου 17.000 διδακτικού προσωπικού στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, εντοπίζεται στο ποιος θα έχει το πάνω χέρι στο νεοσύστατο σώμα προστασίας. Οι πρυτανικές αρχές που επικαλούνται τον αυτοδιοίκητο χαρακτήρα του πανεπιστημίου, ή απευθείας η Ελληνική Αστυνομία;
Με τέτοια διλήμματα εξηγείται γιατί οι εκσυγχρονιστικές προσπάθειες δεν στεριώνουν στη χώρα και παραμένουν ασθενικά μετέωρες ακόμα κι όταν ο κόμπος έχει φτάσει στο χτένι. Πριν ωστόσο, χάριν ακαμψίας διαλυθούν σε κομμάτια και θρύψαλα τα ετοιμόρροπα πανεπιστήμια, θα ήταν χρήσιμο σύσσωμη η κοινότητα τους να αναλογιστεί πως αν η αταξία είναι η απόλαυση της φαντασίας, η τάξη είναι η ηδονή της λογικής. Ειδικότερα στην Ελλάδα που διαθέτει τεράστιες δυνατότητες ώστε να καταστεί εκπαιδευτικός προορισμός και να βρεθεί χωρίς περισπασμούς στην πρωτοπορία των νέων μοντέλων γνώσης και δεξιοτήτων. Εκτός πια κι αν αφεθεί να φυτιλιάσουν εκρηκτικά τις προοπτικές της τυχάρπαστοι μπαχαλάκηδες.
protothema;gr