Οι νομικές μάχες και οι έξυπνες εξαγορές που το έστειλαν στην ψηλότερη κορυφή του επιχειρηματικού κόσμου
Οξέφρενος καλπασμός του Facebook εδώ και κάμποσα χρόνια απέδωσε και με το παραπάνω. Η Facebook Inc έκλεισε πρόσφατα με κεφαλαιοποίηση λίγο πάνω από 1 τρισ. δολάρια, γεγονός που τη βάζει στη μικρή και ελίτ ομάδα με τα διαμάντια του επιχειρηματικού κόσμου. Σύμφωνα με τα οικονομικά στοιχεία του Bloomberg, το Facebook αποτιμάται πια στα 1,008 τρισ. δολάρια, αγγίζοντας το ζηλευτό ορόσημο για πρώτη ποτέ φορά στην ιστορία του. Ανήκει πλέον στο κλειστό γκρουπ των λιγοστών εταιριών με κεφαλαιοποίηση άνω του 1 τρισ., πλάι στην Amazon, την Apple, τη μητρική εταιρία της Google (Alphabet) και τη Microsoft. Η είδηση ήρθε μάλιστα μετά τη δικαστική απόρριψη της μήνυσης που έκανε η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου των ΗΠΑ (FTC) στο Facebook, θέλοντας να αποσυνδέσει από την εμπορική του δραστηριότητα τις εξαγορές του Instagram και του WhatsApp, κατηγορώντας το για μονοπωλιακές πρακτικές και αθέμιτο ανταγωνισμό. Για να δούμε όμως πώς κατάφερε να γίνει το Facebook τέτοιος κολοσσός σε μόλις 17 χρόνια…
Facebook: Πώς έφτασε στο 1 τρισ. δολάρια σε 17 χρόνια
Στη σύντομη λίστα των αμερικανικών κολοσσών με κεφαλαιοποίηση άνω του 1 τρισ. δολαρίων, το Facebook ξεχωρίζει γιατί είναι η μόνη εταιρία που ιδρύθηκε μετά το 2000. Η Alphabet μπορεί μεν να ιδρύθηκε το 2015, η Google κρατά όμως από το 1998. Το νεότερο και νεαρότερο λοιπόν μέλος της πλουσιοπάροχης αυτής λίστας είδε τις μετοχές του να εκτοξεύονται πρόσφατα στα ουράνια, όταν βγήκε νικητής στη μάχη με τη ρυθμιστική αρχή εμπορίου των ΗΠΑ. Ο γίγαντας της κοινωνικής δικτύωσης, το «δίκτυο των δικτύων», όπως το ονομάζουν χαρακτηριστικά, κατάφερε να πιάσει το ορόσημο του 1 τρισ. γρηγορότερα από κάθε άλλον εκεί έξω.
Όταν ο ομοσπονδιακός δικαστής απέρριψε τη διπλή μήνυση που κατέθεσε πέρυσι η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου, αλλά και οι γενικοί εισαγγελείς 46 πολιτειών, οι μετοχές του σημείωσαν άνοδο κατά 4,2% (στα 355,64 δολάρια), σημειώνοντας ρεκόρ διμήνου. Οι μετοχές του Facebook κάλπασαν φέτος, μετρώντας άνοδο της τάξης του 30%. Μέσα στην πανδημία του κορονοϊού, οι εφαρμογές κοινωνικής δικτύωσης του Facebook πήραν κυριολεκτικά φωτιά, σημειώνοντας σταθερή άνοδο τόσο σε όρους χρήσης όσο και διαφήμισης.
Τρία σχεδόν χρόνια μετά την πρωτιά της Apple Inc, όταν έγινε η πρώτη εισηγμένη αμερικανική εταιρία που ξεπέρασε το 1 τρισ. σε κεφαλαιοποίηση, την πλαισιώνουν πια άλλες 4 εταιρίες τεχνολογίας, εκεί στις απάτητες κορυφές του επιχειρείν. Εκεί που τα νούμερα έχουν 13 ψηφία δηλαδή. Apple Inc, Microsoft Corp., Amazon.com Inc. και Alphabet Inc. (η μητρική της Google) έχουν σήμερα αξία 1 τρισ. δολαρίων και πλέον προστίθεται και το κοινωνικό δίκτυο του Mark Zuckerberg, το οποίο γεννήθηκε το 2004 σε έναν κοιτώνα του Χάρβαρντ.
Μόνο που αυτή η αλματώδης ανάπτυξη δεν ήρθε χωρίς κόστος. Ο Zuckerberg ήταν τόσο επικεντρωμένος στην αύξηση των χρηστών και των εσόδων, αλλά και την επιθετική εξαγορά του ανταγωνισμού (του Instagram το 2012 και του WhatsApp το 2014), που επέλεξε να αγνοήσει τα βασικότερα μειονεκτήματα του να έχεις 3,45 δισ. ανθρώπους να συνεισφέρουν περιεχόμενο στις εφαρμογές σου. Γι’ αυτό και έχει δεχτεί τέτοια σφοδρή κριτική, όταν δεν τον αναγκάζουν να καταθέτει ενώπιον διερευνητικών επιτροπών σε Αμερική και Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι ρυθμιστικές αρχές και τα παρατηρητήρια διαφάνειας τον κατηγορούν ότι έχασε τον έλεγχο στο τι ακριβώς γίνονται τα ευαίσθητα δεδομένα των χρηστών, αλλά και ότι απέτυχε να πάρει δραστικά μέτρα για να τον ξανακερδίσει.
Η ανεπανάληπτη άνοδος
Παρά τις κατηγορίες και τις περιπέτειες βέβαια, το Facebook ήταν ανέκαθεν παράδεισος από τη σκοπιά του επενδυτή. Ακόμα και το 2012, με την αρχική δημόσια προσφορά των μετοχών του, όταν οι περισσότεροι αμφέβαλλαν ότι θα καταφέρει ποτέ να βγάλει σημαντικά λεφτά. Το Facebook απέδειξε ωστόσο ότι το διαφημιστικό του κομμάτι όχι μόνο ανθούσε, αλλά και έβρισκε συνεχώς νέους τρόπους να υπερβαίνει τις προσδοκίες, όχι μόνο σε όρους εσόδων, αλλά και κερδών. Το Facebook δήλωσε τον Απρίλιο του 2021 ότι τα έσοδά του στο δεύτερο τρίμηνο θα παραμείνουν σταθερά ή θα ξεπεράσουν αυτά του πρώτου τριμήνου, με τις πωλήσεις να σημειώνουν αύξηση κατά 48% (26,2 δισ. δολάρια).
Το Bloomberg ρώτησε 58 αναλυτές που παρακολουθούν το Facebook και από αυτούς οι 49 πρότειναν στον κόσμο να αγοράσει μετοχές του.
Τι ήταν όμως αυτό που οδήγησε το κοινωνικό δίκτυο να ξεπεράσει το ορόσημο του 1 τρισ. δολαρίων γρηγορότερα από κάθε άλλο κολοσσό; Ένα πράγμα κυρίως, τα διαφημιστικά έσοδα.
Αυτές οι εξατομικευμένες διαφημίσεις που βλέπει ο χρήστης όταν σερφάρει στο Facebook και το Instagram ήταν και παραμένουν η επιχειρηματική καρδιά του.
Πλέον όμως το Facebook έχει επεκταθεί και σε άλλες δραστηριότητες, φτιάχνοντας ας πούμε προϊόντα όπως το Portal (συσκευή για βιντεοκλήσεις), headsets εικονικής πραγματικότητας (έχει εξαγοράσει την Oculus), ακόμα και έξυπνα γυαλιά επαυξημένης πραγματικότητας (αναμένεται να κυκλοφορήσουν μέσα στο 2021).
Από την αρχική δημόσια προσφορά των μετοχών του ακόμα εκείνο τον Μάιο του 2012, το Facebook έφτασε σε κεφαλαιοποίηση τα 104 δισ. δολάρια. Η εταιρία υπέστη συντριπτικό πλήγμα το 2018, σημειώνοντας αστρονομική πτώση της τάξης του 19%, εν μέσω σκανδάλων (όπως της Cambridge Analytica), διαρροών δεδομένων και fake news.
Παρά τα σκάνδαλα που το κλόνισαν όμως, το Facebook κατάφερε να αντιστρέψει το αρνητικό κλίμα, συνεχίζοντας να αυξάνει τη βάση των χρηστών του, αλλά και τα μέσα έσοδα ανά χρήστη.
Από εκείνη τη σημαδιακή 27η Ιουλίου 2018, η μετοχή του έχει σημειώσει άνοδο άνω του 90%…
Οι πρόσφατες νομικές περιπέτειες
Η χρηματιστηριακή του εκτόξευση τη Δευτέρα, 28 Ιουνίου, ήρθε μετά τη νίκη του Facebook στο ομοσπονδιακό δικαστήριο των ΗΠΑ. Εκεί απέδωσαν τουλάχιστον παράγοντες της αγοράς τη σημαντική ημερήσια άνοδο της μετοχής του.
Πώς κέρδισε όμως τη μάχη με την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου των ΗΠΑ (FTC), αλλά και με τους γενικούς εισαγγελείς 46 αμερικανικών πολιτειών; Η διπλή μήνυση κατατέθηκε τον Δεκέμβριο του 2020 και ισχυριζόταν ότι το κολοσσιαίο μέγεθος του Facebook ως εταιρίας καταλήγει σε ζημίες για τον καταναλωτή, μεταξύ αυτών χαμηλή ποιότητα προϊόντων και υπηρεσιών αλλά και εξάλειψη κάθε έννοιας ανταγωνισμού από την αγορά. Ο δικαστής τα έκρινε «πολύ θεωρητικά» όλα αυτά, αιτιολόγησε πως η FTC δεν κατάφερε να επιχειρηματολογήσει επαρκώς υπέρ των κατηγοριών για μονοπωλιακές πρακτικές. Δεν μπόρεσε, με άλλα λόγια, να στηρίξει την υπόθεση πως το Facebook έχει μονοπωλήσει την κοινωνική δικτύωση.
Η FTC βάσισε την υπόθεση στην πεποίθηση ότι το Facebook ελέγχει το 60% μιας αόριστα ορισμένης αγοράς, χωρίς να κομίσει ωστόσο επαρκή στοιχεία για την πραγματική πίτα και τα κομμάτια της.
Ο δικαστής James Boasberg τους είπε ότι μπορούν να καταθέσουν εκ νέου μήνυση σε 30 μέρες, η απορριπτική απόφαση ήταν ωστόσο αυτό που περίμενε ο επενδυτικός κόσμος για να επαναβεβαιώσει την προτίμησή του στον κολοσσό των social media.
Η απόφασή του λογίστηκε συντριπτικό πλήγμα στις κρατικές απόπειρες να διασπαστούν οι μεγάλες εταιρίες τεχνολογίας, απηχώντας την ιστορική μάχη της Microsoft με το αμερικανικό Δημόσιο το 1998.
Η FTC ισχυριζόταν ότι το Facebook παραβίασε τους αντιμονοπωλιακούς νόμους εξαγοράζοντας έναν από τους βασικούς ανταγωνιστές του στην επικράτεια της κοινωνικής δικτύωσης. Και την ίδια ώρα, όλοι σχεδόν οι γενικοί εισαγγελείς των ΗΠΑ υπέγραψαν τη δεύτερη μήνυση κατά του Facebook, με παρόμοιους ισχυρισμούς και κατηγορίες με την πρώτη.
Ο δικαστής απέρριψε και τις δύο υποθέσεις, παρατηρώντας πως είναι εγγενώς δύσκολο να εγκαθιδρύσει κάποιος μονοπώλιο σε μια δωρεάν online αγορά, όπως τα social media.
Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι οι νομικές μάχες του Facebook έχουν τελειώσει. Συνεχίζει να έχει απέναντί του το Κογκρέσο, καθώς οι νομοθέτες ψάχνουν τώρα τρόπους να μεταρρυθμίσουν το τοπίο της κοινωνικής δικτύωσης.
Μεταξύ των 6 προτάσεων για το νέο σχέδιο νόμου είναι η απαγόρευση των μεγάλων συγχωνεύσεων στη βιομηχανία της τεχνολογίας. Τις επόμενες εβδομάδες θα έχουμε σίγουρα νέα και από αυτό το μετερίζι.
Και κάθε νέο εδώ επηρεάζει τη χρηματιστηριακή αξία του κολοσσού…
www.newsbeast.gr