Συνεχίζεται η πτωτική πορεία του έξτρα παρθένου ελαιολάδου σε Ελλάδα και Ισπανία, µε τις τιµές να πλησιάζουν τις χαμηλότερες της πενταετίας όπως αυτές διαμορφώθηκαν την περίοδο 2013-2014. Από την άλλη, αυξάνεται ελαφρώς η κατανάλωση καθώς και οι εισαγωγές και οι εξαγωγές.
Τα αυξημένα, κατά 203,5 χιλιάδες τόνους, τελικά αποθέµατα ελαιολάδου αυτής της περιόδου, είναι αφενός ενδεικτικά της αυξηµένης φετινής παραγωγής, και αφετέρου της κατάστασης στην αγορά, όπου η τιµή για το έξτρα παρθένο έχει πέσει κάτω από το ψυχολογικό φράγµα των 3 ευρώ, και στην Ελλάδα και στην Ισπανία, που σύµφωνα µε το παρατηρητήριο τιµών της Κοµισιόν διαµορφώνεται στα 2,58 και 2,76 αντίστοιχα για τον Μάιο. Εξαίρεση αποτελεί η Ιταλία, όπου η τιµή εκεί αιωρείται οριακά πάνω από τα 4 ευρώ. Σε κάθε περίπτωση ωστόσο, οι τιµές και στις τρεις χώρες παρουσιάζουν µείωση περίπου 31% από πέρυσι.
Οι τιμές βρίσκονται πολύ κοντά στα επίπεδα της περιόδου 2013-2014, όταν η παγκόσµια παραγωγή διαµόρφωσε το ταβάνι της πενταετίας και έφτασε τους 3.824.000 τόνους. Αυτή τη φορά ωστόσο, καθοριστικός παράγοντας πίεσης των τιµών φαίνεται πως είναι και οι τάσεις των εισαγωγών στην ΕΕ. Σύµφωνα µε τα τελευταία διαθέσιµα στοιχεία του IOC, τον ∆εκέµβριο του 2017, οι εισαγωγές της ΕΕ από τρίτες χώρες παρουσίασαν αύξηση 19%, ενώ αντιθέτως το εσωτερικό εµπόριο είναι µειωµένο κατά 9%. Μεγαλύτερος εξαγωγέας είναι η Τυνησία µε 65.250 τόνους.
Η παγκόσμια κατανάλωση, αυξηµένη κατά 227,5 χιλιάδες τόνους ανακάµπτει από την ελαφριά πτώση που παρουσίασε την προηγούµενη περίοδο, µέσα πάντα στα πλαίσια της αυξητικής τάσης που συνεχίζεται από το 1990, και διαµορφώνεται στους 2.947.000 εκατ. τόνους. Ως εκ τούτου αυξηµένες ελαφρώς είναι και οι παγκόσµιες εισαγωγές και εξαγωγές, οι οποίες διαµορφώνονται στους 858,5 χιλιάδες και 619,5 χιλιάδες τόνους αντίστοιχα. Μεγαλύτερος εισαγωγέας είναι οι ΗΠΑ, µε το 39% του µεριδίου των εισαγωγών.
Ειδικότερα, σύµφωνα µε τον IOC, για την περίοδο 2016-2017, οι ΗΠΑ εισήγαγαν 160.000 τόνους έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, ποσό µειωµένο κατά 20.000 τόνους σε σχέση µε την προηγούµενη χρονιά. Ενδιαφέρον παρουσιάζει µια νέα καταναλωτική τάση στις ΗΠΑ και αφορά το βιολογικό έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, η κατανάλωση του οποίου σχεδόν διπλασιάστηκε µέσα σε τέσσερα µόλις χρόνια. Έτσι, οι 30.000 τόνοι που εισήγαν οι ΗΠΑ την περίοδο 2013-2014 ανήλθαν στους 60.000 περίπου τόνους πέρυσι.
Στην κορυφή των εξαγωγέων ελαιολάδου βρίσκεται η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία εκτιµάται ότι θα εξάγει φέτος 597.000 τόνους ελαιολάδου. Το µεγαλύτερο µερίδιο αναλογεί στους Ισπανούς οι οποίοι θα διαθέσουν προς εξαγωγή 304,2 χιλιάδες τόνους, ενώ ακολουθεί η Ιταλία µε 236.000 τόνους, η Πορτογαλία µε 39,5 χιλιάδες τόνους και η Ελλάδα µε 9,8 χιλιάδες τόνους σύµφωνα µε τον ΙΟC. Την ΕΕ, ακολουθεί η Τυνησία, µε 200.000 τόνους ελαιόλαδο.
Σταθερή είναι και η αύξηση της παραγωγής της επιτραπέζιας ελιάς την τελευταία εικοσαετία, η οποία φέτος υπολογίζεται ότι θα φτάσει τους 3.020.000 τόνους. ∆εύτερη στην παραγωγή επιτραπέζιας ελιάς στην ΕΕ των 875.000 τόνων είναι η Ελλάδα µε 235.000 τόνους, ενώ πρώτη είναι η Ισπανία µε 562,1 χιλιάδες τόνους. Από αυτόν τον όγκο, η Ελλάδα θα εξάγει 84.600 τόνους µε προορισµό τις ΗΠΑ, την Αυστραλία, τον Καναδά και τη Βραζιλία.
Κρατούν ακόμα αντιστάσεις οι παραγωγοί εν όψει νέας σοδειάς
Αντιστέκονται στις χαµηλές τιµές οι παραγωγοί, ωστόσο η µειωµένη έως και µηδενική ζήτηση δεν βοηθάει καθόλου τις προσπάθειές τους. Η γενικευµένη στασιµότητα στην εγχώρια αγορά ελαιολάδου µε τα αποθέµατα, τα οποία είναι τα µεγαλύτερα από κάθε άλλη χρονιά για τον Μάιο, να πιέζουν διπλά τους καλλιεργητές τόσο ως προς την τιµή της φετινής παραγωγής, όσο και ως προς την αποθήκευση της επόµενης.
Συγκεκριµένα, σύµφωνα µε τον διευθυντή του ΑΣ Μολάων-Πακίων Παναγιώτη Ντανάκα, γνωρίζοντας οι αγοραστές ότι σε πέντε µήνες βγαίνει το φρέσκο ελαιόλαδο και λόγω της έλλειψης χώρου που αντιµετωπίζουν τα εργοστάσια, θα αναγκαστούν να πουλήσουν. «Ο Μάιος είναι ο πιο νεκρός µήνας της τελευταίας δεκαετίας, η εικόνα δεν είναι ξεκάθαρη ακόµα, αλλά δεν θα µου έκανε εντύπωση αν η τιµή έπεφτε στα 2,70 ευρώ το κιλό, για τη νότια Λακωνία, όπου τώρα βρίσκεται στα 3,10 ευρώ το κιλό», ανέφερε χαρακτηριστικά στην εφηµερίδα Agrenda ο κ. Ντανάκας.
Η κατάσταση αυτή στην αγορά κάνει τους αγοραστές περισσότερο εκλεκτικούς µε το προϊόν που αγοράζουν, υποστηρίζει ο διευθυντής της ΕΑΣ Λακωνίας, Νίκος Προκοβάκης, προσθέτοντας: «έχω την αίσθηση ότι έχουν πιάσει πάτο. Αν έχουν πιάσει πάτο, τότε η τιµή θα ανέβει, αλλά δεν µπορούµε να περιµένουµε αύξηση µεγαλύτερη των 10-15 λεπτών». Και στην Κρήτη, αντίστοιχα, παραγωγοί και έµποροι ελπίζουν πως η τιµή δεν θα πάει κάτω από τα 2,60 ευρώ, µε τον διευθυντή του ΑΣ Κριτσάς, Κωστή Χριστοφοράκη, να υποστηρίζει πως κάτι τέτοιο θα έκανε την παραγωγή ασύµφορη